Ἀντιφώνησις τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ
Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν χοροστασίαν εἰς τόν Ἑσπερινόν ἐν τῷ Ἱερῷ
Ναῷ Εὐαγγελιστρίας Νέας Ἰωνίας Βόλου (24.06.2023)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κύριε Ἰγνάτιε,
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί,
Ἐξοχώτατε κύριε Περιφεριάρχα,
Έντιμότατε κύριε Δήμαρχε,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ, ἀπόγονοι τῶν Μικρασιατῶν
προσφύγων,
Τήν ὄμορφην αὐτήν εἰδυλλιακήν ἑσπέραν καί ἔχοντες εὐαγγελισθῆ
μέ τό ὄντως χαρμόσυνον μήνυμα τῆς Γεννήσεως ἐκείνου ὁ ὁποῖος θά γίνῃ ὁ
πρόδρομος διά τήν ἔλευσιν τοῦ Μεσσίου, ἕξι μῆνας μετά ἀπό σήμερον, τοῦ Κυρίου ὁ
Ὁποῖος εἶπεν: «Ἐγώ εἰμι ἡ Ὁδός καί ἡ Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή» (Ἰωαν. ιδ’, 6), ἀπόψε,
λέγομεν, συναντῶμεν λειτουργικῶς τούς ἁγίους Νεομάρτυρας, εἰς τούς ὁποίους καί ἀφιερώθη
ἡ Κυριακή Γ΄Ματθαίου.
Συγκινεῖ πάντοτε τήν Πατριαρχικήν ἡμῶν καρδίαν ὁ βίος
ἑκάστου Ἁγίου, ὅμως τῶν μαρτύρων ὁ βίος ἔχει τήν γοητείαν τῆς στιγμιαίας καί μέ
ἀντίκτυπον εἰς τήν αἰωνιότητα ἀποφάσεως καί ἐπιλογῆς. Ἐκεῖνο διά τό ὁποῖον ὁ ἀσκητής
καί ὁ μοναχός εἰς τό ταμιεῖον των ἤ ὁ ἱεράρχης εἰς τήν διακονίαν του ἀγωνίζονται,
ὑπομένοντες καθ΄ἑκάστην τό μαρτύριον τῆς συνειδήσεως, ἀνερχόμενοι τάς κλίμακας
τῆς ἐμπράκτου πίστεως εἰς Χριστόν, ὁ μάρτυς καλεῖται συντομώτερον, συχνάκις ἐν ῥιπῇ
ὀφθαλμοῦ, νά κατορθώσῃ, ἐπιλέγων ἐνσυνειδήτως καί ὁλοκαρδίως τόν Χριστόν,
καταφρονῶν ὅλα τά πλούτη καί τά μεγαλεῖα τούτου τοῦ κόσμου τοῦ φθαρτοῦ καί
ληξιπροθέσμου. Ἡ αὐταπάρνησις αὐτή, ἡ ἐπιλογή τῆς Ἀληθείας, εἶναι ἡ μεταποιοῦσα
τήν ἐπιβίωσιν εἰς ζωήν καί μάλιστα ζωήν αἰώνιον. Διά τοῦτο καί τό μαρτύριον, ἔστω
καί ἐάν δέν εἶναι τοῦ αἵματος, ἀποτελεῖ τήν κοινήν συνισταμένην ὅλων τῶν
Χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι καλούμεθα νά ὁμολογοῦμεν Χριστόν ὄχι μόνον μέ λόγια ἀλλά
κυρίως μέ ἔργα, μέ τάς ἐπιλογάς τῆς πορείας μας, ἐν τῷ μαρτυρίῳ καί τῇ μαρτυρίᾳ
τῆς θυσιαστικῆς καί θυσιαζομένης ἀγάπης.
Ἡ ἐπιλογή τῆς ἐν Χριστῷ Ἀληθείας, τῆς μόνης Ἀληθείας,
εἶναι ἡ βασική παράμετρος τῆς Ρωμέηκης ἰδιοσυγκρασίας, εἶναι ἡ συνιστῶσα τήν
Ρωμηοσύνην μας. Ὅπου ἔδρασεν, ὅπου ἐμεγαλούργησεν, ὅπου ἐδραστηριοποιήθη ἡ
Ρωμηοσύνη ἔδωκε μαρτυρίαν πνεύματος οἰκουμενικοῦ, πνεύματος εὑρέων ὁριζόντων, ἀλλά
διατί; Διότι ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι τό ὄχημα τοῦ Εὐαγγελίου κατά τήν ἀτέρμονα καί ἀνεμπόδιστον
πορείαν του πρός τά ἔθνη, ἡ Ρωμηοσύνη φέρει Χριστόν, μαρτυρεῖ Χριστόν, μαρτυρεῖ
διά τόν Χριστόν. Ἡ Ρωμηοσύνη, ὡς ἄλλη Σαμαρεῖτις, διάφορος τοῦ παλαιοῦ Ἰσραήλ, ἀντλήσασα
ὕδωρ ἀπό τό ἀκένωτον φρέαρ τῆς Ἀληθείας, ἐξεχύθη εἰς τά πέρατα ἅπαντα καί
κηρύσσει διαλεγομένη τόν Μεσσίαν Ἰησοῦν Χριστόν, τήν μόνην Ἀλήθειαν τῆς ζωῆς
μας.
Ἡ Ρωμηοσύνη, ἐξ ἄλλου, ἐδημιούργησε, δημιουργεῖ καί
θά δημιουργῇ πάντοτε πολιτισμόν, ὅπου καί ἄν ὑπάρχῃ. Εἶναι συνδεδεμένη μέ τόν
τρόπον περισσότερον, παρά μέ τόπον. Ἡ ποθεινή «πατρίδα» τῶν ξερριζωμένων Ρωμηῶν
εἶναι ἦθος, εἶναι παράδοσις, εἶναι κληρονομία καί κληροδοσία, ὄχι τόσο κτήρια
καί τοπία. Πνεῦμα ἡ Ρωμηοσύνη, καί γι΄αὐτό ὅσοι διαθέτουν καρδίαν καί νοῦν
Χριστοῦ καί παιδείαν ἡμετέραν, ὅσοι ἀγάλλονται εἰς τό νά ἀναπνέουν τόν αέρα τον
γεμᾶτον ἀπό τές εὐωδιές τῶν λειτουργημένων Ναῶν μας μέ τό λιβάνι καί τό
μελισσοκέρι, μέ πνεῦμα καί ἀλήθειαν πρέπει νά τήν προσεγγίζουν. Δέν εἶναι
στατική ἕννοια. Ἔχει περιεχόμενον, ἔχει δυναμικήν, ἔχει παρελθόν, παρόν καί
κυρίως μέλλον. Διά τοῦτο καί μέ ἀφορμήν τό Τρισάγιον πού μόλις ἀνεγνώσαμεν ὑπέρ
ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν Ρωμηῶν, τῶν ἀκουσίως ἐκπατρισθέντων ἀπό τό τόπον καί ὄχι
ἀπό τόν τρόπον τῶν Πατέρων μας, ὁ Πατριάρχης τοῦ Γένους σᾶς λέγει: «ἡ Ρωμηοσύνη
δέν εἶναι γιά Τρισάγιο μόνον, ἀλλά γιά νά κάνῃ τόν κόσμο ἅγιο!». Καί τό ἐπαναλαμβάνομεν
στεντορείᾳ τῇ φωνῇ: «ἡ Ρωμηοσύνη δέν εἶναι μόνον γιά Τρισάγιο, ἀλλά γιά νά κάνῃ
τόν κόσμο ἅγιο!». Ὅπως ἡ ἁγιότης, ὡς καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν εἶναι ἴδιον
καί προνόμιον μιᾶς ἐποχῆς, ἔτσι καί ἡ Ρωμηοσύνη δέν ἀνήκει εἰς τό παρελθόν, εἰς
τόν ἔνδοξόν μας Βυζαντινισμόν, ἀλλά εἶναι ἡ δύναμις ἐκείνη ἡ ὁποία διαρκῶς
μεταμορφώνει τόν ἄκοσμον κόσμον εἰς κάλλος, ἰσχύν καί εὐπρέπειαν.
Εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν δέν διακονοῦμεν μίαν ὑπόθεσιν,
ἔστω καί σπουδαίαν, τοῦ παρελθόντος. Εἰς τήν καθ΄ἡμᾶς Ἀνατολήν δέν διακονοῦμεν
πράγματα τά ὁποῖα παρῆλθον, ὅπως ἡ σκιά τοῦ νόμου, διά τοῦτο καί δέν πτοούμεθα.
Δέν εἶναι οἱ Μητροπολῖται τῶν Ἐπαρχιῶν μας ἐκεῖ ψιλῷ ὀνόματι, τιτουλάριοι όπως
ενίοτε χαρακτηρίζονται. Εἶναι Μητροπολῖται ἁπλῶς ἐμπερίστατοι, ἀλλά μέ λογισμόν
καί ὄνειρον ἀγωνιζόμενοι, μακράν ἀλλοτρίων τῆς πίστεως κριτηρίων, τά ὁποῖα
σμικρύνουν τήν οἰκουμενικότητα τοῦ Γένους μας. Διακονοῦντες τόν Χριστόν, ἀνεξαρτήτως
ἐθνολογικῶν διακρίσεων, διακονοῦμεν τήν ἀθανασίαν τοῦ Γένους. Διά τοῦτο ἀρκοῦν
τά δάκρυα διά τήν Ρωμηοσύνην. Δέν ὁμιλοῦμεν περί χαμένης ὑποθέσεως. Εἴμεθα εἰς
τήν Πόλιν, ἑδραῖοι καί ἀμετακίνητοι, ἀνάπτομεν λύχνον σκηνώματος δόξης, τήν
κανδήλα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ξεδιψοῦμε ἀπό τά Ἁγιάσματά μας, ἀγναντεύουμε τήν
Ἁγιά-Σοφιά, περιδιαβαίνουμε τά Θεοτοκοφρούρητα τείχη καί καταρρίπτομεν τά τείχη
μίσους, φυλετικῶν καί θρησκευτικῶν διακρίσεων, τα τείχη φονταμενταλισμοῦ. Εἰς
τήν Πόλιν ὁ Πατριάρχης ξεύρετε τί κάνει κατ΄οὐσίαν; Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης
φυλάγει τήν Ὀρθοδοξίαν! Φυλάγει ἀνόθευτον καί μακράν προσμίξεων αἱρετικῶν καί
πεπλανημένων τήν ἁγίαν Ὀρθοδοξίαν μας, μέ κάθε τρόπον, ἴσως παρεξηγούμενος ἀπό
τούς ἔχοντας ζῆλον οὐ κατ΄ἐπίγνωσιν, πολύ λοιδορούμενος, ὑβριζόμενος, ὅμως ἐκεῖνος
φυλάγει τήν πίστιν σας, τήν πίστιν μας, φυλάγει τό Ρωμέϊκον.
Διαλεγόμεθα, καί βεβαίως ὀφείλομεν νά διαλεγώμεθα πρός
πάντας, ἰδίως μέ ὅσους ἔχομεν χιλίων ἐτῶν συμπόρευσιν. Ὅμως δέν διαλεγόμεθα ἐπειδή
αἰσθανόμεθα ὅτι κάτι εἶναι ἐλλιπές εἰς τήν πίστιν μας! Μή γένοιτο! Εἰς τήν Ὀρθόδοξον
Ἐκκλησίαν, εἰς τό πίστευμά μας, φυλάσσεται τό πλήρωμα τῆς Ἀληθείας, ἀκριβῶς ὅπως
τό παρελάβομεν ἀπό τούς Πατέρας μας! Δέν ψάχνομεν νά συμπληρώσωμεν τήν Ἀλήθειαν!
Εἴμεθα οἱ φορεῖς τῆς μόνης ἀληθινῆς Ἀληθείας, τῆς Ἀληθείας ὡς ἐνσάρκου Λόγου, τῆς
Ἀληθείας ἐξ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἀληθείας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων αἱ
ὁποῖαι συνεκροτήθησαν εἰς τήν περιοχήν δικαιοδοσίας τοῦ Θρόνου μας. Καί ἐπειδή
αἰσθανόμεθα πλήρεις, λιτανεύομεν εἰς τάς ὁδούς τοῦ κόσμου τοῦτον τόν ἀδαπάνητον
θησαυρόν, ὥστε διαλεγόμενοι νά ἐμπνεύσωμεν, νά ἐφελκύσωμεν, νά εἴπωμεν: «εὑρήκαμεν
τόν Μεσσίαν, ἔρχου καί ἴδε, γεύσασθε καί ἴδετε ὅτι χρηστός ὁ Κύριος». Εἶναι ὑποχρέωσίς
μας, πλήν, ὅμως, δέν ἔχει τοῦτο οὐδεμίαν σχέσιν μέ συγκρητισμόν καί πᾶν ὅ, τι
τελειώνει σέ «-ισμόν».
Φθάνοντας εἰς τά ὄμορφα νερά τοῦ Παγασητικοῦ, αἱ
χιλιάδες τῶν προσφύγων ᾐσθάνθησαν, ὡς φαίνεται, τήν ἀνάγκην τῆς παρηγορίας τῆς
Θεοτόκου-πολύ φυσικόν ἄλλωστε διά τό Γένος μας, «πρός τίνα καταφύγω ἄλλην, Ἁγνή!-»
καί ἐπιθυμοῦντες νά εὐαγγελίζωνται τήν γῆν ἐπί τῆς ὁποίας θά ἀνέπτυσσαν τήν
νέαν ζωήν των, μέ τῆς «Βαγγελίστρας» τό ὄνομα στά χείλη, ἔπηξαν ἐδῶ τήν
συνέχειαν τῆς παρουσίας καί διαδρομῆς των εἰς τόν χρόνον καί τήν ἱστορίαν. Ὁ
τόπος ἐδῶ, τόπος προσφυγικός, τόπος δακρύων, νοσταλγιῶν, ἀναμνήσεων, μισεμοῦ. Εἰς
τήν παραλίαν, μέ τό βλέμμα προσΑνατολισμένον, οἱ πατέρες μας ἐγύρευαν τήν γλυκεῖαν
των Μικρασίαν, ἐγύρευαν τούς Ναούς των, τά Κοιμητήρια τῶν προγόνων τους, ἐκυριεύοντο
ἀπό θλίψιν πού ἤθελεν εὐαγγελισμόν, μήνυμα χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως!
Γρήγορα ἐν τούτοις κατενόησαν ὅτι τόν τρόπο τῆς
Ρωμηοσύνης τόν φέρομε ἐντός ἡμῶν, μέσα μας, γι΄αὐτό καί ἐμεγαλούργησαν τά ἀποδημητικά
παιδιά τῆς Ἀνατολῆς μας ὅπου κι ἄν ἔφθασαν διά νά μείνουν καί νά κατοικήσουν. Σᾶς
ἁρμόζουν θερμά συγχαρητήρια, Ἱερώτατε ἅγιε Δημητριάδος, διότι ἐδῶ, εἰς τόν Ἱερόν
τοῦτον Ναόν ἔχετε κατασκευάσει μίαν κιβωτόν τῆς διαθήκης τοῦ Μικρασιατικοῦ ἤθους
καί φρονήματος. Ἐδῶ, ὑπό τήν πνευματικήν καί λοιπήν ἀξιέπαινον ἐπιστασίαν τοῦ Ὁσιολ.
Προϊσταμένου τῆς Εὐαγγελιστρίας Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἀμφιλοχίου Μήλτου, γίνεται ἡ
κατεργασία τοῦ παρελθόντος καί ἡ προετοιμασία τοῦ μέλλοντος διά τό ὕφος καί τόν
τρόπον τῆς Ρωμηοσύνης!
Μέ αὐτάς τάς σκέψεις ἐκ Φαναρίου ἐρχόμεθα καί ἀπόψε
κοντά σας, ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ, χαιρετίζοντες, εὐλογοῦντες καί
μεταφέροντες εἰς ἕνα ἕκαστον τήν ἀγάπην, τήν στοργήν καί τήν εὐχήν τῆς ἁγίας τῶν
Κωνσταντινουπολιτῶν Ἐκκλησίας, τῆς Μητρός μας Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία καί στέκεται ἐκεῖ
εὐλογοῦσα καί ἁγιάζουσα τό Γένος καί τήν κατοικουμένην! Ταύτην οὖν κατέχοντες τῆς
πίστεως τήν ἄγκυραν, δέν ἀναμένομεν οὔτε ἐκ Βορρᾶ οὔτε ἀλλαχόθεν νά διδαχθῶμεν Ὀρθοδοξίαν,
βίωμα καί μαρτυρίαν πίστεως. Ἡμεῖς τούς ἐγεννήσαμεν ἐν Χριστῷ καί τούς ἐδιδάξαμεν
ὀρθήν πίστιν καί πολιτισμόν· ἀκουέτωσαν καί μαθητευσάτωσαν! Ἔχετε ἐμπιστοσύνην
εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί εἰς τούς ποιμένας της. Εἴμεθα ὑπεύθυνοι ὡς λόγον ἀποδώσοντες!
Ἀδελφοί καί τέκνα,
Τήν Ρωμηοσύνη
καί τά μάτια μας! Εὐχαριστοῦμεν καί συγχαίρομεν ἐκ καρδίας!
