Σε οριακή κατάσταση φαίνεται να είναι το
τεράστιο φράγμα «Ατατούρκ» στην Ν.Α.Τουρκία μετά τον καταστροφικό σεισμό των
7,8 Ρίχτερ που κτύπησε Τουρκία και Συρία, δηλαδή σε μικρή απόσταση από το
φράγμα
Όπως αναφέρεται «υπάρχουν πολλές ρωγμές
στο φράγμα μετά τους τεράστιους σεισμούς».
Η κοντινή περιοχή έχει ήδη εκκενωθεί.
Οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι το φράγμα
μπορεί να σπάσει ανά πάσα στιγμή και η καταστροφή που θα προέλθει μπορεί να επηρεάσει μια περιοχή 30 τετραγωνικών
χιλιομέτρων κοντά στο φράγμα.
Ο Τούρκος καθηγητής σεισμολογίας Dr. Naci
Görür σε αγωνιώδες μήνυμα του αναφέρει: «Καλώ αυτούς που έχουν την ευθύνη.
Ελέγξτε αμέσως τα ρήγματα στο φράγμα».
Το φράγμα του Ataturk αποτελεί τη βασική
κατασκευή του Νοτιανατολικού Προγράμματος της Ανατολίας GAP (Güneydou Anadolu
Projesi) που έχει ως σκοπό την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων των πηγών του
Τίγρη και του Ευφράτη.
Το πρόγραμμα GAP αποτελείται σήμερα από
13 φράγματα εκ των οποίων τα 7 ελέγχουν τα νερά του Ευφράτη και τα υπόλοιπα 6
τα νερά του Τίγρη. Εκτιμάται πως ακόμη ένα φράγμα πρόκειται να ολοκληρωθεί
ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό στα 14 από τα 22 που υπολογίζονταν αρχικά. Το
Ataturk ανήκει στο περιβάλλον του Ευφράτη σχηματίζοντας την ομώνυμη αποθεματική
λίμνη την τρίτη μεγαλύτερη στην Τουρκία. Η αποθεματική λίμνη έχει έκταση 817 τ.
χλμ. και ο υδάτινος όγκος της εκτιμάται στα 48,7 κυβ. χλμ.
Το ύψος των νερών της λίμνης το 1994
έφτασε στην υψηλότερη στάθμη του, στα 546 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της
θάλασσας (amsl) αλλά έκτοτε κυμαίνεται μεταξύ 526 μ. amsl και 537 μ. amsl. Το
μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος για την ασφάλεια του φράγματος ανέρχεται στα 546 μ.
amsl και το ελάχιστο για τη λειτουργία της υδροηλεκτρικής εγκατάστασης
ανέρχεται στα 526 μ. amsl.
Το φράγμα ξεκίνησε να κατασκευάζεται το
1983 και ολοκληρώθηκε το 1990. Οι διαστάσεις του είναι 169 μ. σε ύψος, το μήκος
του υδροφράκτη (στέψη) ανέρχεται στα 1.670 μέτρα, το συνολικό μήκος του
ανέρχεται στα 1.820 μ. και το ύψος του (σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας)
στα 549 μ. amsl.
Ο όγκος της κατασκευής ανέρχεται στα 84,5
εκατ. κυβ. μ. (84×10^6 μ3). Ο τύπος του φράγματος ανήκει στην κατηγορία των
λιθόρριπτων φραγμάτων πολλαπλής ζώνης με κεντρικό πυρήνα από σκυρόδεμα.
Λιθόρριπτα φράγματα στην Τουρκία είναι,
εκτός του Ataturk, το Keban και το Hasan Ugurlu, ενώ γαιώδη είναι τα Seyhan
Dam, Demirkopru Dam, Cubuk 2 Dam και Bayindir Dam. Το φράγμα διαθέτει
υδροηλεκτρικό εργοστάσιο (HEPP) ικανό να παράγει ενέργεια 2.400 MW, ενώ η
ετήσια απόδοσή του είναι 8.900 GWη. Το Ataturk ΗΕΡΡ αποτελείται από 8
στροβίλους και γεννήτριες που παράγουν από 300 MW η καθεμία.
Το φράγμα βρίσκεται στη νοτιοανατολική
Τουρκία απέχοντας νότια 65 χλμ. από τα σύνορα με τη Συρία, 546 χλμ.
νοτιοανατολικά της Άγκυρας, 970 χλμ. από τα παράλια της Μικράς Ασίας στο
γεωγραφικό ύψος της Κω, 213 χλμ. από το λιμάνι στο skenderun (Αλεξανδρέττα),
513 χλμ. από την Κύπρο και 50 χλμ. από το ρήγμα της Ανατολίας.
Το φραγματικό τοπικό σύστημα Ataturk στον
Ευφράτη συμπληρώνεται επιπλέον από τα φράγματα του Keban και Karakaya που
βρίσκονται ανάντη και τα φράγματα Birecik και Karkamis κατάντη, ενώ ακόμη δύο
βρίσκονταν υπό κατασκευή.
