Σε ηλικία 96 ετών έφυγε από τη ζωή η
σπουδαία ηθοποιός Ειρήνη Παπά. Η κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιός πέθανε σήμερα νωρίς
το πρωί, ήσυχη, στο σπίτι της.
Με το ταλέντο
της και την ισχυρή προσωπικότητα της έκανε τη χώρα μας γνωστή σε ολόκληρο τον
κόσμο, ενώ με το πανέμορφο πρόσωπό της αιχμαλώτιζε τον φακό.
Η Ειρήνη Παπά
ήταν από τις μετρημένες στα δάχτυλα ηθοποιούς που ξεπέρασαν τα στενά όρια της
Ελλάδας και έκαναν καριέρα στο εξωτερικό. Ευτύχησε να συνεργαστεί με σπουδαίους
σκηνοθέτες, όπως ο Γιώργος Τζαβέλλας, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Κώστας Γαβράς, ο
Φραντσέσκο Ρόζι, ο Έλιο Πέτρι και ο Μανοέλ ντε Ολιβέιρα.
Ποια ήταν η Ειρήνη Παπά
Η Ειρήνη
Λελέκου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στο Χιλιομόδι Κορινθίας
στις 3 Σεπτεμβρίου 1926 από γονείς εκπαιδευτικούς. Στον καλλιτεχνικό χώρο
πρωτοεμφανίστηκε στα 15 της ως τραγουδίστρια και χορεύτρια. Στην συνέχεια
σπούδασε στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και τα πρώτα χρόνια της
σταδιοδρομίας της συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους.
Κατά τη
διάρκεια της φοίτησης της παντρεύτηκε τον ηθοποιό Άλκη Παππά (1922-2018), ο
οποίος τη βοήθησε στα πρώτα της καλλιτεχνικά βήματα. Το ζευγάρι θα χωρίσει το
1951 και η πανέμορφη ηθοποιός θα κρατήσει το επώνυμο του τέως συζύγου της (με
ένα π), με το οποίο θα γίνει γνωστή παγκοσμίως τα επόμενα χρόνια ως Irene
Papas.
Το 1948,
τελειόφοιτη πλέον της σχολής του Εθνικού Θεάτρου, μαγνήτισε με την ομορφιά της
τον Αλέκο Σακελλάριο, ο οποίος την ενέταξε στο σχήμα της επιθεώρησης «Άνθρωποι,
Άνθρωποι» που ανέβηκε στο θέατρο «Μετροπόλιταν» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και
άφησε εποχή.
Την ίδια
χρονιά έκανε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο στην ταινία της Φίνος Φιλμ
«Χαμένοι άγγελοι» (1948), όπως και ο συγγραφέας Νίκος Τσιφόρος στην πρώτη του
σκηνοθετική απόπειρα. Η Ειρήνη Παπά επιβλήθηκε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο
εξωτερικό με τον ρόλο της στην ταινία του Φρίξου Ηλιάδη «Νεκρή πολιτεία»
(1952). Ο Φίνος έστειλε με δικά του χρήματα την ταινία στο Φεστιβάλ των Καννών
όπου δεν βραβεύτηκε μεν, αλλά η πρωταγωνίστριά της απασχόλησε έντονα τον
παγκόσμιο Τύπο. Οι φωτογραφίες της μελαχρινής καλλονής με τον πάμπλουτο
πλέι-μπόι Αγά Χαν, ο οποίος ήταν ερωτευμένος μαζί της, απ’ ό,τι λένε,
κατέκλυσαν εφημερίδες και περιοδικά όλου του κόσμου.
H δημοσιότητα
που απέκτησε στις Κάννες, άνοιξε τις πόρτες στην Ειρήνη Παπά. Στην Ιταλία
συμμετείχε στις ιστορικές ταινίες «Αττίλας» (1953) και «Θεοδώρα, αυτοκράτειρα
τού Βυζαντίου» (1953), ενώ τρία χρόνια αργότερα αντικατέστησε την Γκρέις Κέλι
στο γουέστερν του Ρόμπερτ Γουάιζ «Ελύγισα για πρώτη φορά» («Tribute to a Bad
Man») με συμπρωταγωνιστή τον Τζέιμς Κάγκνεϋ.Το 1961 κράτησε ένα σημαντικό ρόλο
στην μεγάλη διεθνή επιτυχία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» («The Guns of Navarone»),
που γυρίστηκε και στην Ρόδο σε σκηνοθεσία του ΤζονΛι Τόμσον.
Την ίδια
περίοδο εμφανίστηκε στις ελληνικές ταινίες «Η λίμνη τών στεναγμών» (1959) του
Γρηγόρη Γρηγορίου και ενσάρκωσε την Μπουμπουλίνα στην ομώνυμη ταινία του Κώστα
Ανδρίτσου (1959). Αξέχαστη
έμεινε η ερμηνεία της στην ταινία «Αντιγόνη» (1961) του Γιώργου Τζαβέλλα που
συζητήθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Αξιοσημείωτες
ήταν οι ερμηνείες της και στις ταινίες, που γύρισε με σκηνοθέτη τον Μιχάλη
Κακογιάννη: «Ηλέκτρα» (1962), «Αλέξης Ζορμπάς» (Zorba the Greek, 1965),
«Τρωάδες» (The Trojan Women, 1971), «Ιφιγένεια (1977) και «Γλυκειά πατρίδα»
(1986). Με τον Κακογιάννη συνεργάστηκε επίσης σε θεατρικές παραστάσεις στην
Ελλάδα («Ηλέκτρα» του Σοφοκλή στην Επίδαυρο, «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» του
Σέξπιρ στο Ηρώδειο) και στο εξωτερικό («Μήδεια» και «Βάκχες» του Ευριπίδη το
1980 στο Μπρόντγουεϊ).
Άλλες σημαντικές ταινίες στις οποίες εμφανίστηκε ήταν: «Στον καθένα το δικό του» («A ciascuno il suo», 1966) του Έλιο Πέτρι, «Σάντα Μάμα» (The Brotherhood,1968) του Μάρτιν Ριτ, «Ζ» (1969) του Κώστα Γαβρά, «Η Άννα τών χιλίων ημερών («Anne of the Thousand Days», 1969) του Τσαρλς Τζάροτ, «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι («Cristo si e fermato a Eboli», 1979) του Φραντζέσκο Ρόζι, «Ερέντιρα»
(Eréndira, 1983) του Ρούι Γκέρα και «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» («Cronaca di una morte annunciate», 1987) του Φραντζέσκο Ρόζι, βασισμένων στα ομώνυμα έργα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Μία από τις τελευταίες εμφανίσεις της στην μεγάλη
οθόνη ήταν στην ταινία του Τζον Μάντεν «Το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι»
(«Captain Corelli's Mandolin», 2001).
