Του Αντιστράτηγου ε.α. Λάμπρου Τζούμη
Η
κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Ουκρανία θυμίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτή
που είχε διαμορφωθεί στον πόλεμο της Γεωργίας το 2008. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής
Ένωσης, η Γεωργία το 1991 ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Η Αμπχαζία και η Νότια
Οσετία δυο περιοχές στο έδαφος της Γεωργίας, διεκδικούσαν την αυτονομία τους
από τη δεκαετία του '80. Παρόλα αυτά και οι δύο συμπεριλήφθηκαν στα διεθνώς
αναγνωρισμένα σύνορα της Γεωργίας με αποτέλεσμα να ανακηρύξουν ντε φάκτο την
ανεξαρτησία τους.
Οι
ΗΠΑ επιδιώκοντας να θέσουν υπό τη σφαίρα επιρροής τους χώρες περιμετρικά της
Ρωσίας, αποφάσισαν να υποστηρίξουν τη Γεωργία στην προσπάθειά της για έναρξη
ενταξιακών διαπραγματεύσεων στο ΝΑΤΟ. Στις 8 Αυγούστου του 2008, δυνάμεις της
Γεωργίας επιτέθηκαν στη Νότια Οσετία. Η επίσημη δικαιολογία που χρησιμοποίησαν
ήταν «για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης». Η Ρωσία δεν έμεινε απαθής,
καθώς ρωσικά τανκς εισήλθαν στη Νότια Οσετία, για να προστατεύσουν τους
κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι διαπνέονταν από ρωσική εθνική συνείδηση.
Οι
Ρώσοι αποκατέστησαν το έδαφος της Ν. Οσετίας, εισέβαλαν στην Αμπχαζία και
έφτασαν με επιθετική επιχείρηση στα προάστια της Τιφλίδας, πρωτεύουσα της
Γεωργίας. Ο πόλεμος κράτησε συνολικά πέντε μέρες και στις 12 Αυγούστου 2008
συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, με την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το
έδαφος της Γεωργίας. Η Ρωσία μέσω της επιχείρησης αυτής έστειλε ένα μήνυμα σε
χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που είχαν σκοπό να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και στη
Δύση της μη ανάμειξής σε περιοχές που βρίσκονται υπό τη δική της σφαίρα
επιρροής. Το σκηνικό του πολέμου της Γεωργίας επαναλήφθηκε το 2014 και μάλιστα
αυτή τη φορά με αλλαγή συνόρων, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Αν
η Ουκρανία υποκινούμενη από τις ΗΠΑ όπως η Γεωργία το 2008, αποφασίσει για
«αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης» στις ρωσόφωνες περιοχές Ντονέτσκ και
Λουγκάνσκ που έχουν κηρύξει ήδη την αυτονομία τους, είναι σίγουρο ότι η Ρωσία
θα αντιδράσει.
Για την έναρξη μιας στρατιωτικής
επιχείρησης η λήψη αποφάσεων προσδιορίζεται με την εξέταση ορισμένων
παραγόντων, εκ των οποίων σπουδαιότεροι είναι ο εχθρός, ο καιρός και το έδαφος.
Μια
σύγκριση δυνάμεων μεταξύ Ουκρανίας - Ρωσίας καταδεικνύει πολύ μεγάλη
ανισορροπία ισχύος υπέρ της Ρωσίας. Ενδεικτικά αναφέρονται στοιχεία από το
Ινστιτούτο Ερευνών SIPRI της Στοκχόλμης: Μαχητικά αεροσκάφη : 1.511 ρωσικά,
έναντι 98 ουκρανικών, Άρματα Μάχης : 12.420 ρωσικά έναντι 2.596 ουκρανικών,
Επιθετικά Ε/Π : 544 ρωσικά έναντι 34 ουκρανικών, Τ/Θ οχήματα : 30.112 ρωσικά,
έναντι 12.303 ουκρανικών.
Αναφορικά
με τον καιρό αξίζει να υπενθυμίσουμε τη φράση που αποδίδεται στον Τσάρο Νικόλαο
Α΄ : «Η Ρωσία έχει δύο στρατηγούς που μπορεί να εμπιστεύεται: Τους στρατηγούς
Ιανουάριο και Φεβρουάριο». Η επισήμανση αυτή έχει σχέση κυρίως με τις
περιπτώσεις που η Ρωσία βρέθηκε αμυνόμενη. Οι επιθετικές επιχειρήσεις από τον
Ναπολέοντα το 1812, όσο και από τον Χίτλερ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης το
1941, κατέληξαν σε απόλυτη καταστροφή λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών κατά
τη διάρκεια του χειμώνα. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η κατάσταση που
επικρατεί στην περιοχή κυρίως τον Μάρτιο όταν τα χιόνια αρχίζουν να λιώνουν και
η κίνηση εκτός οδών γίνεται πολύ δύσκολη. Rasputitsa είναι ο όρος που
χρησιμοποιείται στα ρωσικά και σημαίνει : «εποχή χωρίς δρόμους» Σε περίπτωση
εισβολής όμως της Ρωσίας, αυτή θα είναι η επιτιθέμενη. Μπορεί να επηρεάσουν τις
επιχειρήσεις οι καιρικές αυτές συνθήκες ;
Η εκτίμηση είναι ότι δεν επηρεάζονται, καθόσον θα είναι μικρής διάρκειας
και έκτασης, από δυνάμεις που έχουν εκπαιδευτεί και προσαρμοστεί πλήρως στο
επιχειρησιακό περιβάλλον που θα δράσουν.
Αναφορικά
με τα έδαφος στην Ανατολική Ουκρανία στην οποία βρίσκονται οι περιοχές Ντονέτσκ
και Λουγκάνσκ που ενδεχομένως να εκδηλωθεί ρωσική ενέργεια είναι πεδινό,
αναπεπταμένο, ιδανικό για επιχειρήσεις Αρμάτων και Μηχανοκινήτου Πεζικού. Aν η
Ρωσία επιχειρήσει κάτι αντίστοιχο με την περίπτωση της Τυφλίδας στον πόλεμο της
Γεωργίας και κινηθεί εναντίον του Κιέβου, όχι με στόχο να το καταλάβει αλλά να
ασκήσει στρατηγική εξαναγκασμού για την υιοθέτηση των όρων που έχει θέσει στο
ΝΑΤΟ (Απόσυρση από τις χώρες της Βαλτικής, μη ένταξη Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κ.λπ),
αυτό βρίσκεται σε μια απόσταση περίπου 240 km από τα σύνορα και τα ρωσικά
άρματα κινούμενα σε ομαλό έδαφος, θα μπορούσαν να φτάσουν σ΄ αυτό σε λίγες
ώρες,
Συμπερασματικά μια αιφνιδιαστική επιθετική ρωσική επιχείρηση δεν επηρεάζεται από τον εχθρό – καιρό - έδαφος και εφόσον η Ουκρανία προκαλέσει η ίδια την επιχείρηση αυτή με ενέργεια στις ρωσόφωνες περιοχές που θα εκδηλώσει κατόπιν δυτικής υποκίνησης, θα χρησιμοποιηθεί ως πιόνι που θα θυσιαστεί στο διεθνές «ζατρίκιον».
