Τούρκοι πολίτες καίνε συμβολικά
ψεύτικα δολάρια, δηλώνοντας πως έχουν φτάσει στα όριά τους μετά και τη νέα κατάρρευση
της τουρκικής λίρας.
Με σύνθημα «Ερντογάν, παραιτήσου»
πολίτες στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα βγήκαν στους δρόμους για να
διαμαρτυρηθούν για την κατρακύλα της τουρκικής λίρας.
Στην περιοχή Κουρτουλούς, όπου παλιά
διέμεναν Έλληνες, οι γυναίκες εξέφρασαν την οργή τους για την κατάσταση που
βιώνουν, χτυπώντας κατσαρολικά και ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.
Αμέσως υπήρξε αστυνομική παρέμβαση με
τους πολίτες να συνεχίζουν τη διαμαρτυρία στους συνοικιακούς δρόμους, ενώ
κάτοικοι βγήκαν στα παράθυρα χτυπώντας τα κατσαρολάκια τους συμμετέχοντας.
Κραχ
στην Τουρκία: Με δελτίο αγοράζουν λάδι, καφέ και ζάχαρη
Η τουρκική λίρα κατέγραψε βουτιά 15%
σήμερα, στη δεύτερη χειρότερη επίδοση που έχει καταγράψει ποτέ, αφού ο πρόεδρος
Ταγίπ Ερντογάν υπεραμύνθηκε των πρόσφατων μεγάλων μειώσεων επιτοκίων και
δεσμεύθηκε να κερδίσει τον «πόλεμο οικονομικής ανεξαρτησίας», παρά τις
εκτεταμένες επικρίσεις και τις εκκλήσεις για αλλαγή πλεύσης.
Το τουρκικό νόμισμα κατακρημνίστηκε
έως τις 13,45 λίρες έναντι του δολαρίου, μετά από αλλεπάλληλα πτωτικά ρεκόρ
στις τελευταίες 11 συνεδριάσεις. Φέτος έχει χάσει το 45% της αξίας του,
συμπεριλαμβανομένης της βουτιάς σχεδόν κατά 26% από την αρχή της περασμένης
εβδομάδας.
Οι Τούρκοι σπεύδουν στα σούπερ μάρκετ
για να αγοράσουν κάποια κλασικά προϊόντα, όπως λάδι, καφέ και ζάχαρη. Γι’ αυτό
το λόγο έχει τεθεί ένα όριο στις αγορές, δύο πακέτα από κάθε προϊόν, καθώς και
οι εισαγωγείς δεν ξέρουν τι θα πληρώσουν για να τα αγοράσουν.
«Τι θα τρώμε μέχρι το 2023;»
«Κάποιοι λένε ότι θα ξεκαθαρίσουμε
τους λογαριασμούς στην κάλπη το 2023. Ρωτάμε: Τι θα τρώμε μέχρι το 2023; Δεν
έχουμε την υπομονή ούτε τη δύναμη να περιμένουμε άλλα δύο χρόνια. Στεκόμαστε
ενάντια στη φτώχεια!» αναφέρουν οι διαδηλωτές.
Στην πλατεία Ταξίμ η Αστυνομία έστησε
οδοφράγματα, ενώ οι φοιτητές στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Άγκυρας βγήκαν επίσης
στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση Ερντογάν.
Ολοένα και περισσότερο βυθίζεται στην
κρίση η Τουρκία με το νόμισμά της να υποχωρεί κατά περισσότερο από 10% σήμερα
και κατά 20% την τελευταία εβδομάδα, όπως αναφέρει η Capital Economics.
Ο υψηλότερος πληθωρισμός και η
επιδείνωση των εγχώριων χρηματοοικονομικών συνθηκών είναι πιθανό να επηρεάσουν
αρνητικά την ανάκαμψη της Τουρκίας, σύμφωνα με τον Simon MacAdam. Ωστόσο,
δεδομένων των μικρών εμπορικών και χρηματοοικονομικών δεσμών με τον υπόλοιπο
κόσμο και του ότι οι περισσότερες εξωτερικές θέσεις των χωρών των αναδυομένων
αγορών βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι στο παρελθόν, είναι απίθανο να
υπάρξει σημαντική διάχυση της κρίσης.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας
υπέκυψε για πολλοστή φορά στην πολιτική πίεση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν ως προς το σκέλος των μειώσεων των επιτοκίων παρά το γεγονός ότι η
Τουρκία πλήττεται σφόδρα από τον πληθωρισμό που είναι στο 20% και την
κατάρρευση της αξίας της λίρας. Τα σχόλια της κεντρικής τράπεζας την περασμένη
Πέμπτη ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο να τερματίσει τον κύκλο χαλάρωσης τον
Δεκέμβριο είναι πλέον παρελθόν υπό το φως του πιο πρόσφατου προκλητικού
μηνύματος του Ερντογάν ότι τα υψηλότερα επιτόκια δεν θα μειώσουν τον πληθωρισμό
δείχνοντας ότι είναι αποφασισμένος να κερδίσει τον «πόλεμο της οικονομικής
ανεξαρτησίας» της χώρας, όπως σχολιάζει η Capital Economics.
Η ιστορία, όπως επισημαίνει ο MacAdam,
δείχνει ότι τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών με μεγάλα ελλείμματα του
ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και μεγάλα βραχυπρόθεσμα εξωτερικά χρέη μπορούν
να δεχτούν τη μεγαλύτερη πίεση όταν το κλίμα επιδεινωθεί, όπως κατά την κρίση
της Τουρκίας το 2018. Αλλά, οι απαιτήσεις εξωτερικής χρηματοδότησης είναι χαμηλές
σε σχέση με τα συναλλαγματικά αποθέματα ή έχουν βελτιωθεί στις περισσότερες
αγορές πλέον.
Επιπλέον, οι άμεσες οικονομικές
σχέσεις είναι γενικά μικρές και έχουν συρρικνωθεί σημαντικά τα τελευταία
χρόνια. Οι επενδυτές που δεν εδρεύουν στην Τουρκία έχουν μειώσει τις θέσεις
τους στις τουρκικές μετοχές και στους εγχώριους κρατικούς τίτλους σε σχεδόν
ασήμαντα επίπεδα, και ανέρχονται συνολικά σε 30 δισ. δολάρια. Έτσι, εάν υπήρχε
ένα πανικός στις τουρκικές αγορές μετοχών και ομολόγων, υπάρχουν περιορισμένα
περιθώρια για τους ξένους επενδυτές να πληγούν. Όσον αφορά τους κινδύνους που
αντιμετωπίζουν οι ξένοι οφειλέτες, οι τουρκικές τράπεζες έχουν μόνο 10 δισ.
δολάρια ξένων δανείων στα βιβλία τους, επομένως οι τραπεζικές πιέσεις δεν θα έχουν
σχεδόν καθόλου αντίκτυπο στον δανεισμό στο εξωτερικό.
Παράλληλα, οι κίνδυνοι που
αντιμετωπίζουν οι ξένες τράπεζες είναι επίσης χαμηλοί. Οι απαιτήσεις τους από
τις τουρκικές τράπεζες είναι γενικά μικρές και τα δάνεια προς τον μη τραπεζικό
ιδιωτικό τομέα της Τουρκίας ισοδυναμούν επίσης με ένα μικρό ποσοστό του
κεφαλαίου των ξένων τραπεζών.
Όπως εκτιμά η Capital Economics, η
οικονομική αναταραχή στην Τουρκία και το χτύπημα στην αγοραστική δύναμη από την
υποτίμηση της λίρας και τον υψηλότερο πληθωρισμό θα μπορούσε να εκτροχιάσει την
εγχώρια οικονομική ανάκαμψη, πλήττοντας τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες σε
άλλες χώρες. Όμως, η μετάδοση μέσω αυτού του εμπορικού καναλιού θα πρέπει να
είναι επίσης περιορισμένη. Όσον αφορά το άνοιγμά της στο εμπόριο και τις διασυνοριακές
επενδύσεις, η Τουρκία δεν είναι μια ιδιαίτερα παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Κατά
συνέπεια, οι διακυμάνσεις στην εγχώρια δραστηριότητα δεν σχετίζονται στενά με
αυτό που συμβαίνει αλλού στον κόσμο. Ωστόσο, δεδομένων των στενότερων εμπορικών
της δεσμών, ορισμένες οικονομίες στην αναδυόμενη Ευρώπη θα μπορούσαν να
υποστούν ένα μικρό πλήγμα. Μεταξύ των προηγμένων οικονομιών, όπως σημειώνει η
Capital Economics βρίσκεται η Ελλάδα που είναι η μόνη με σημαντικούς εμπορικούς
δεσμούς. Συμπερασματικά, η Capital Economics εκτιμά ότι οι παγκόσμιες
επιπτώσεις και η διάχυση της νομισματικής κρίσης στην Τουρκία θα είναι
περιορισμένη.
