ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ Π. ΣΙΛΟΥΑΝΟ
Ο π. Σιλουανός είναι ιερέας και λειτουργεί τα
τελευταία 10 χρόνια σε ενορία της Μάνης. Εκτός από την ενασχόλησή του με την
πνευματική ζωή, του αρέσει να αρθρογραφεί (μπορείτε να δείτε εδώ τα άρθρα του)
και όπως θα παρατηρήσετε στην παρακάτω συνέντευξη, είναι ένας άνθρωπος που τον
απασχολεί η καθημερινότητά μας και έχει ανοικτούς ορίζοντες. Ο π. Σιλουανός
είναι και πιστοποιημένος Coach του Ινστιτούτου HeartMath και όπως λέει ο ίδιος,
οι επιστημονικές έρευνες του Ινστιτούτου τον έχουν βοηθήσει να κατανοήσει ακόμα
καλύτερα τον πνευματικό του δρόμο. Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στη
Γεωργία Χρήστου για την Εναλλακτική Δράση.
1. Πως αποφασίσατε να γίνετε κληρικός;
Καλησπέρα…! Σας ευχαριστώ για την τιμή που μου
κάνατε και σας ευγνωμονώ για την συνεργασία μας. Πώς έγινα κληρικός; Εάν και
μεγαλωμένος σε μια χριστιανική οικογένεια, μέχρι στα 19 μου, είχα μια
«πεισματική» άρνηση, στο να γίνω “καλός χριστιανός”. Όμως, μια εργασία σ’ ένα
μοναστήρι και η επαφή μου με μια τελείως διαφορετική ζωή από αυτή που είχα εγώ
μέχρι τότε, με έβαλε σε διαδικασία, να παρατηρώ συμπεριφορές και πράγματα.
Μετά, μου συνέβη κάτι απρόσμενο και συνειδητοποίησα πως υπάρχει κάτι πιο
ουσιώδες από μια απλή εργασία. Θα έλεγα ότι από μια “κλήση” ανακάλυψα την
“κλίση” (έφεση, χάρισμα!!!)
2. Εκτός από ιερέας είστε και Coach του HeartMath. Συμπληρώνουν οι επιστημονικές
έρευνες του HeartMath την ιερατική σας θέση ή την αντικρούουν;
Χαμογελάω διότι σκέφτηκα να σου απαντήσω με μια
ερώτηση. Προφανώς, έχεις τελειώσει κάποια σχολή και μετά πήρες και δίπλωμα για
οδήγηση, έτσι δεν είναι; Ωραία… Αυτό σου ακυρώνει το πτυχίο ή σε βοηθάει να
φτάσεις πιο γρήγορα στον προορισμό σου; Καθόλου δεν την αντικρούουν…! Η
Ιεροσύνη είναι λειτούργημα και πιστεύω πως όσες περισσότερες γνώσεις έχει ο
λειτουργός, τόσο περισσότερο μπορεί να βοηθήσει. Άλλωστε, δική μου η απόφαση να
συμμετέχω στην εκπαίδευση αυτή και χάρηκα πάρα πολύ που είδα, για ακόμα μια
φορά, πως η επιστήμη μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να βρει τον εαυτό του.
Ουσιαστικά -είναι προσωπική άποψη- οι μελέτες που μας παρουσίασαν, μου
τεκμηριώνει επιστημονικά την καρδιακή προσευχή της χριστιανικής παράδοσης. Οι
καταστάσεις στις οποίες η μέθοδος βοηθά είναι η καθημερινότητα μας, επομένως
απέκτησα γνώσεις, πώς να αλλάξω τη ζωή μου, ούτως ώστε να φτάσω και εγώ πιο
γρήγορα στον προορισμό μου!… (γέλια)
3. Όλοι μιλούν για αγάπη αλλά φαίνεται πως είμαστε πιο μακριά από
ποτέ από την αγάπη. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη; Κι αν ναι, τι φταίει;
Η απόσταση είναι σχετική!… Το “μέτρο” που
χρησιμοποιούμε είναι πλέον κομμένο στα μέτρα μας (μάλλον στον εγωισμός μας).
Διαπίστωσα πως η ανθρώπινη ψυχοσύνθεση βρίσκεται σήμερα σε μια σύγχυση! Από
κοινωνία προσώπων φτάσαμε σήμερα σε μια κοινωνία καταναλωτών. Από πρόσωπα
γίναμε “πελάτες”, νούμερα, αντικείμενα… Εάν μου επιτρέπετε, θα έλεγα ότι
αντικαταστήσαμε τον Ήλιο – την αληθινή πηγή φωτός και ζωής – με μια ηλεκτρική
λάμπα! Εφόσον και η λάμπα εκπέμπει φως, νομίζουμε πως βλέπουμε και
ζεσταινόμαστε ταυτόχρονα! Είναι το ίδιο; Έχουμε αποπροσανατολιστεί και μέσα στη
σύγχυσή μας, γεμίζουμε το υπαρξιακό κενό που νιώθουμε, με ό,τι μας προσφέρει ο
σύγχρονος πολιτισμός. Όμως, ”τυφλός δε τυφλόν εάν οδηγή, αμφότεροι εις βόθυνον
πεσουνται. (εάν δε ένας τυφλός οδηγεί ένα άλλον τυφλό, θα πέσουν και οι δυο εις
βαθύ λάκκο)” (Ματθ. 15,14)
4. Ποιοι είναι οι τρεις κανόνες που αξίζει να ακολουθεί κάθε
άνθρωπος για να έρθει πιο κοντά στο Θεό;
Κατ’αρχάς δεν είμαι της άποψης ότι πρέπει να
υπάρχουν κανόνες στη ζωή! Ακόμα περισσότερο όταν αυτό συσχετίζεται με το Θεό,
διότι ο Θεός άφησε ελεύθερο τον άνθρωπο με τις επιθυμίες του. Ήξερε καλύτερα
από μας τι κάνει… Θυμήθηκα αυτό: “ο Θεός αγάπησε τα πουλιά και δημιούργησε τα
δένδρα, ο άνθρωπος τ’αγάπησε και αυτός και έφτιαξε κλουβιά”! Ακριβώς το ίδιο
και στην πνευματική ζωή, βάλανε τον άνθρωπο σε “κλουβιά” και του τάξανε πως θα
τον μάθουν να πετάει! Και δεύτερο, είναι πολλοί τρεις “κανόνες”… Μόνο μια
συμβουλή, εάν μου επιτρέπετε: προσευχή! Φτάνει για αρχή. Ας αρχίσουμε με αυτό
και εφ’όσον αποκτήσουμε “σύνδεση”, μετά γνωριζόμαστε όλο και καλύτερα. Σκεφτόμουν
πολλές φορές ότι η προσευχή είναι σαν τη μουσική: σε βοηθάει όταν την ακούς.
Αλλά εάν αρχίζεις και τη μελετάς, τότε ωφελείσαι και βελτιώνεις τον εαυτό σου.
5. Ποια είναι η μεγαλύτερη αμαρτία που μπορεί να διαπράξει ένας
άνθρωπος;
Να μην φροντίσει την ψυχή του… Λέει ο Χριστός: “Τι
γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν
αυτού”; Σε μετάφραση: “Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον
κόσμο και χάσει την ψυχή του;” (Μαρκ. 8,36)
6. Τι είναι οι δυσκολίες που συναντάμε στη ζωή; Τιμωρία; Μαθήματα; Ή
κάτι άλλο;
Το παιδάκι όταν μαθαίνει να περπατάει και
σκοντάφτει, τι είναι: τιμωρία ή μάθημα;… Ο Καντ είπε: “ο ένας κοιτάζει το
νερόλακκο και βλέπει τη λάσπη, ο άλλος βλέπει μέσα του τα άστρα που αντανακλώνται”.
Πιστεύω και ομολογώ πως η ζωή είναι σαν ένα νόμισμα: έχει δυο όψεις. Με ένα
νόμισμα πληρώνεις ή αποδίδεις την ανάλογη τιμή σε κάτι ή σε κάποιον. Σωστά;… Το
κοινό όμως σε αυτά τα δύο – είτε πληρώνεις, είτε αποδίδεις – είναι ότι, το
νόμισμά σου έχει κάποια αξία! Άρα, ανάλογα με το πώς πορευόμαστε στη ζωή,
αντιλαμβανόμαστε και τις δυσκολίες. Δηλαδή, εάν έχω πίστη, η δυσκολία μου είναι
μάθημα / εάν δεν έχω πίστη, θεωρώ πως είναι τιμωρία των πράξεων μου.
Εν πάση περιπτώσει, η δυσκολία μπορεί να είναι το
τεστ για να περάσεις σε ένα άλλο επίπεδο γνώσεων. Είτε το έχουμε
συνειδητοποιήσει, είτε όχι, είμαστε όλοι σαν διαγωνιζόμενοι μαθητές. Όπως και
να έχει, ωφελούμαστε όταν μαθαίνουμε τη διδακτέα ύλη και όχι όταν κατηγορούμε
τον δάσκαλο. Έλεγε ο Ιερός Χρυσόστομος “μη μου δείχνεις τον αθλητή την ώρα της
προπονήσεως, αλλά την ώρα του αγώνα. Μη μου δείχνεις την ευλάβειά σου την ώρα
που ακούς τα θεία λόγια, αλλά την ώρα της έμπρακτης εφαρμογής”!
Κάνε πράξη αυτά που διδάχτηκες και όλα θα αλλάξουν
στη ζωή σου…
7. Γιατί υπάρχουν τόσα δυστυχισμένα ζευγάρια;
Ειλικρινά, λυπάμαι πάρα πολύ γι’ αυτό!Αν και δεν
είμαι ο καταλληλότερος να εκφράσω γνώμη περί αυτού, μπορώ, ωστόσο, να σας πω
ότι έχω αναθεωρήσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπω τις σχέσεις. Σε κάθε επαφή,
που μπορεί να εξελιχθεί σε σχέση, έχουμε την τάση να μάθουμε εμείς τον άλλον τι
πρέπει να κάνει ή τι μας αρέσει, έτσι δεν είναι;… Αυτή, όμως, είναι μια λάθος
προσέγγιση διότι σε μια σχέση, δεν μαθαίνεις εσύ τον άλλον (δηλαδή τη σχέση),
αλλά η σχέση μαθαίνει εσένα! Καταλάβατε; Θα σας δώσω ένα διαφορετικό
παράδειγμα:κοιταζόμαστε σε έναν καθρέφτη και φροντίζουμε το πρόσωπό μας, για να
το κάνουμε πιο όμορφο. Σε αυτή την περίπτωση, είμαστε εμείς, που από μόνοι μας
μπορούμε και διορθώνουμε την εικόνα μας ή είναι ο καθρέφτης που μας βοηθάει,
δείχνοντάς μας την εικόνα;
Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και σε μια ερωτική
σχέση. Δεν ευδοκιμεί όταν προβάλλουμε μόνο τις προσωπικές μας ανάγκες και τις
επιθυμίες μας. Χρυσή συμβουλή, τα λόγια του Απ. Παύλου: “η αγάπη ου ζητεί τα
εαυτής”. Δεν έχεις να κάνεις με ένα αντικείμενο, αλλά με μια ψυχή. Και ως εκ
τούτου, οφείλεις να πράττεις ανάλογα με το πώς θα ήθελες να συμπεριφέρονται και
σ’εσένα. Η γυναίκα είναι σαν ένα τρυφερό πανέμορφο λουλούδι. Και ως ένα
ευαίσθητο πλάσμα, χρειάζεται αγάπη και φροντίδα. Η αγάπη με την οποία την
περιβάλλεις είναι σαν το πότισμα και η αγκαλιά σου σαν γλάστρα με χώμα, που
βοηθά τις ρίζες να δυναμώσουν. Έτσι, η γυναίκα αισθάνεται ασφαλής. Κι όταν
νιώθει αγάπη και σεβασμό, η σχέση γίνεται ένωση… και η ένωση σε ολοκληρώνει!
8. Να ερευνούμε αυτά που πιστεύουμε ή να τα ακολουθούμε;
Να τα ακολουθήσεις πιστεύοντας ΚΑΙ ερευνώντας!
9. Σε μια πρόσφατη θρησκευτική παγκόσμια σφυγμομέτρηση, παρατηρήθηκε
ότι υπάρχει ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων, που δηλώνει ότι ακολουθεί
κάποιον πνευματικό δρόμο, χωρίς όμως αυτός να ταυτίζεται με κάποια θρησκεία. Τι
δείχνει αυτό για τις υφιστάμενες θρησκείες;
Εάν δεν κάνω λάθος, μια παροιμία λέει “άλλαξε ο
Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς”. Κάπως έτσι, συμβαίνει και σήμερα,
διότι σε κανένα – από αυτά τα “καινούργια” πνευματικά μονοπάτια – δεν έχει
ειπωθεί κάτι πρωτότυπο. Όλα όσα λέγουν, έχουν ειπωθεί και εφαρμοστεί χιλιάδες
χρόνια πριν. Αυτό που εμένα με προβληματίζει είναι η τάση των “δασκάλων” να
ανακατεύουν διάφορες συμβουλές, ανεξάρτητα από ποια θρησκεία προέρχονται και να
πλασάρουν αυτή την “τέχνη” ως σωτήρια!… Επίσης, παρατηρώ μια τάση, να κόψουμε
την πίστη στα “μέτρα” μας ή καλύτερα, στις επιθυμίες μας, ειδάλλως αμφισβητούμε
τα δεδομένα! Γιατί αυτό; Από την μια πλευρά, ο δάσκαλος που μάλλον θέλει να
καινοτομεί (προσοχή μήπως κενο-τομεί και στο άκουσμα δεν έχει διαφορά) και από
την άλλη ο “πιστός” που αποποιείται τις ευθύνες του. Διάβασα πριν λίγες μέρες:
“οι άνθρωποι χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: αυτοί που ψάχνουν και δεν βρίσκουν,
και αυτοί που βρίσκουν και δεν είναι ευχαριστημένοι …”
Θα σας εξομολογηθώ κάτι: στην αρχή της πνευματικής
μου πορείας προσευχήθηκα πολύ στον Θεό λέγοντας “Κύριε κατεύθηνόν μου τα βήματα
να φτάσω στην Αλήθεια”. Δεν ξέρω γιατί, αυτή ήταν η φωνή της ψυχής μου… Και
μετά από καιρό, ένιωσα την επιθυμία να βαπτιστώ ορθόδοξα. Στην πορεία,
ανακάλυψα ότι πράγματι, ο Χριστός είναι το Α και το Ω, Αρχή και Τέλος και αναπαύτηκα
στην Αγάπη Του. Τα λόγια του Αγ. Σιλουανού πάντα αντηχούν στην ψυχή μου: “δεν
ξέρω για τους άλλους, εγώ νιώθω πληρότητα στην ορθόδοξη εκκλησία”.
Επιτρέψτε μου όμως να προσθέσω κάτι ακόμα: ο
Χριστός δεν ήρθε να ιδρύσει άλλη μια θρησκεία. Η πίστη μας είναι εξ’αποκαλύψεως
Αλήθεια, εφόσον έχουμε Δάσκαλο, τον Ίδιο. Λέει ο Ιωάννης: “Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε
πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο»
(Ιωάν. α΄ 18).
Το Θεό κανείς άνθρωπος δεν τον είδε ποτέ. Ο
μονογενής Υιός του που είναι πάντοτε ενωμένος μαζί του, εκείνος μας τον
φανέρωσε και μας μίλησε για το Θεό”. Από κει και πέρα, το ανθρώπινο στοιχείο
υπερίσχυσε και έτσι πολλές φορές πονάω, βλέποντας πως έχουμε ξεφύγει της
αποστολή μας. Η Ιεροσύνη από λειτούργημα έγινε επάγγελμα, και πολλά άλλα.
Θυμάμαι αυτό που είπε κάποτε ο Γκάντι “μου αρέσει πολύ ο Χριστός, αλλά οι
χριστιανοί δεν μου αρέσουν καθόλου!”. Έχουμε μεγάλη ευθύνη ως λειτουργοί, αλλά
ούτε οι χριστιανοί να μην αποποιούνται τις ευθύνες τους. Με εκφράζουν τα λόγια
του π. Φιλόθεου Φάρου: “ο πραγματικά ενάρετος κληρικός είναι αυτός που δεν
κρύβει από τους ανθρώπους το Χριστό με τη δική του “αρετή”. Η γνήσια αρετή
δοξάζει το Θεό, στον οποίο πραγματικά οφείλεται, και όχι στον άνθρωπο, που μόνο
γίνεται ο φορέας της”.
Μου έρχεται μια εικόνα στο μυαλό που μάλλον
εκφράζει απόλυτα τη σημερινή κατάσταση… Τις περισσότερες φορές νιώθουμε
πιεσμένοι από το χρόνο και πάρα πολύ κουρασμένοι. Θέλεις να φτάσεις κάπου και
λες στον εαυτό σου:“Που να πάω τώρα με τη συγκοινωνία;… Ασε που κάνει και
πολλές στάσεις!” και καταλήγεις στο ταξί, έτσι δεν είναι;… Δεν σε νοιάζει ποιος
είναι ο οδηγός, ούτε από που θα σε πάει, ούτε καν πόσο θα πληρώσεις. Σωστά;…
Είναι σίγουρο ότι θα σε πάει; Θα έλεγα πως όχι! Μπορεί πάντα κάτι να συμβεί και
να αλλάξει την πορεία σου. Παραδίνεσαι στον οδηγό, χωρίς να λάβεις υπόψιν σου
ότι μπορεί και να μη φτάσεις στον προορισμό σου.
Σε πνευματικό επίπεδο, αυτό είναι άκρως επικίνδυνο
εάν δεν ξέρεις ποιος είναι ο προορισμός σου. Θα περιπλανιέσαι καιρό, μέχρι να
συνειδητοποιήσεις πού θέλεις να πας. Επομένως, ρώτα πρώτα την ψυχή σου πού
αναπαύεται και δες τα ήδη υπάρχοντα “μονοπάτια”! Συνοψίζοντας, έλεγε κάποιος:
“η πίστη για την ψυχή είναι όπως το μάτι για το σώμα!”
Εύχομαι οι αναγνώστες σας να ξεδιψάσουν λίγο και
να φροντίσουν την ψυχή τους όπως μια μητέρα φροντίζει τα μικρά παιδιά της.
Σας ευχαριστώ!
