Γράφει:
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάμπρος Τζούμης
Το Καστελόριζο, είναι νησί το οποίο κατοικείται
και κατά συνέπεια δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι διαθέτει ΑΟΖ.
Σε καταφανή παραβίαση θεμελιωδών κυριαρχικών
δικαιωμάτων της Κύπρου έχει προβεί εδώ και μέρες η Τουρκία, καθόσον σύμφωνα με
τις ανακοινώσεις που έχουν γίνει το γεωτρύπανο «Πορθητής» πραγματοποιεί
γεώτρηση δυτικά των ακτών της Πάφου εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης
(ΑΟΖ) της Κύπρου.
Ταυτόχρονα το σεισμογραφικό σκάφος Μπαρμπαρός
συνεχίζει τις σεισμογραφικές έρευνες ανενόχλητο εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Τα παραπάνω συνοδεύονται από υποστηρικτικά σκάφη
και πολεμικά πλοία και για το λόγο αυτό μπορούμε να μιλάμε για μια στρατιωτική
εισβολή.
Η Τουρκία έχει ανακοινώσει επίσης ότι στην περιοχή
της Ν.Α. Μεσογείου τις επόμενες μέρες θα πλεύσει και το γεωτρύπανο «Γιαβούζ»
και θα ξεκινήσει γεωτρήσεις σε σημεία εντός της κυπριακής ΑΟΖ, όπου έχει
παραχωρήσει άδειες παράνομα το ψευδοκράτος.
Μετά τα παραπάνω το ερώτημα που δημιουργείται
είναι αν στο πλαίσιο της κλιμάκωσης που επιχειρεί η Τουρκία το επόμενο βήμα θα
είναι η προσπάθεια γεώτρησης στην περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Επί του θέματος να επισημανθούν τα εξής :
- Μεταξύ
Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχει μία τεράστια απόκλιση στον τρόπο οριοθέτησης της
ΑΟΖ στην περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου.
Η Τουρκία αμφισβητεί ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα
Μεγίστης ή Καστελορίζου έχει ΑΟΖ και προβάλει το επιχείρημα, ότι αυτό διέπεται
από ειδικό καθεστώς των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής
υφαλοκρηπίδας.
Στη Σύμβαση του 1982 στο Montego Bay για το Δίκαιο
της Θάλασσας, αναφέρεται ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται διαθέτουν ΑΟΖ και
εξαιρούνται μόνο οι βράχοι, οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη
διαβίωση.
Το Καστελόριζο, είναι νησί το οποίο κατοικείται
και κατά συνέπεια δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι διαθέτει ΑΟΖ.
Η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της
Θάλασσας το 1982 και την επικύρωσε το 1995.
Η Τουρκία δεν υπέγραψε αλλά ούτε και επικύρωσε τη
σύμβαση, καθόσον δεν την ευνοεί.
Παρά το γεγονός αυτό η Τουρκία αφενός δεσμεύεται
από τη συμφωνία καθόσον αυτή συνιστά εθιμικό δίκαιο, αφετέρου το 1986 ήρθε σε
συνεννόηση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές στη Μαύρη Θάλασσα, με την τότε
Σοβιετική Ένωση και προχώρησε στην ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ,
χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Αργότερα άρχισε συνομιλίες με τη
Βουλγαρία και τη Ρουμανία για το ίδιο θέμα και ήρθε σε παρόμοια συμφωνία που
είχε συνάψει με τους Σοβιετικούς.
- Η
αμφισβήτηση της Τουρκίας για την περιοχή του Καστελορίζου και το θέμα της ΑΟΖ
δεν είναι σημερινό, αλλά ξεκινά αρκετά χρόνια πριν.
Τον Μάρτιο του 2011 ο τότε Τούρκος υπουργός
Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή»,
στην οποία δήλωσε ότι ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία υπάρχει διαφωνία σε
ότι αφορά τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την ίδια χρονιά, η Τουρκία κατέθεσε γραπτώς
συντεταγμένες στην Ε.Ε. και στον ΟΗΕ, με τις οποίες προέβαλλε τις διεκδικήσεις
της στην Ν.Α. Μεσόγειο με τις οποίες επιχειρεί να οικειοποιηθεί την κυπριακή
υφαλοκρηπίδα δυτικά του νησιού και όλη την ελληνική υφαλοκρηπίδα νότια του
Καστελορίζου και ανατολικά της Κρήτης.
Τον Απρ. του 2012, η τουρκική κυβέρνηση παραχώρησε
άδειες για έρευνες στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων, σε περιοχές που
ανήκουν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Ρόδου και του Καστελορίζου. Τον Ιούλιο του 2012 η ελληνική πλευρά
απέστειλε διάβημα προς την Τουρκία για τη χορήγηση των αδειών έρευνας στις
περιοχές αυτές και προχώρησε σε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ.
Το Μαρ. του 2013 η Τουρκία απάντησε με αντίστοιχη
ρηματική διακοίνωση αμφισβητώντας το δικαίωμα των ελληνικών νησιών σε
υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Από το 2014 και μετέπειτα η Τουρκία επανέρχεται
κατ΄ επανάληψη στο θέμα των διεκδικήσεων της στο χώρο της Ν.Α. Μεσογείου με
λεκτικές απειλές, παράνομες δεσμεύσεις περιοχών, έρευνες και επιστολές που
καταθέτει στον ΟΗΕ.
Η Ελλάδα με αντίστοιχα έγγραφα επισημαίνει ότι οι
ισχυρισμοί της Τουρκίας αναφορικά με τα θέμα της υφαλοκρηπίδας στη Ν.Α.
Μεσόγειο δεν γίνονται αποδεκτοί αφού χαρακτηρίζονται ως αβάσιμοι, στερούμενης
οιασδήποτε νομικής βάσης.
Αν η
Τουρκία το επόμενο διάστημα επιχειρήσει να πραγματοποιήσει έρευνες εντός της
ελληνικής υφαλοκρηπίδας η εξέλιξη αυτή θα σημάνει μια πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση
αλλά σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογείται ο οποιοσδήποτε αιφνιδιασμός, καθόσον
η Άγκυρα σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν μας έχει προαναγγείλει ουσιαστικά τις
εξελίξεις αυτές.
O
κ. Λ. Τζούμης είναι αντιστράτηγος ε.α.
