Του
Δρ. Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου
Σε κάθε προεκλογική περίοδο οι Ιεροί Ναοί
της Ορθοδόξου Εκκλησίας, κατά την διάρκεια των διαφόρων ακολουθιών και κυρίως
της Θείας Λειτουργίας, γεμίζουν από αναζητούντες ψήφο, υποψηφίους δημοτικούς, περιφερειακούς
συμβούλους, βουλευτές, ευρωβουλευτές και λοιπούς θεωρούντες την Ορθόδοξη Εκκλησία
ως «καλή δεξαμενή» ψήφων.
Οι
υποψήφιοι αυτοί υπηρετούν, κατά τα λεγόμενά τους, τις σύγχρονες κοινωνίες στην
όποια μορφή τους, οι οποίες συνιστούν μια πραγματικότητα, η οποία παραγκωνίζει
τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και τον συνθλίβουν κάτω από το βάρος των
απαγορεύσεων, της δυστυχίας και της αστυνόμευσης, ενίοτε στο όνομα της
δημοκρατίας και της ελευθερίας, με σκοπό την εκμετάλλευσή του και την
επικράτηση της απρόσωπης εξουσίας. Όμως αυτή η μεθόδευση και η τακτική της εξουσίας
κάθε άλλο παρά επιτρέπει την εξέλιξη της ελευθερίας, του πολιτισμού και της
προόδου, τόσο του προσώπου όσο και του συνόλου.
Η
ταύτιση εξουσίας και δυνάμεως, κυρίως οικονομικής, αποτελεί την κυριότερη
φαλκίδευση του ανθρωπίνου προσώπου. Η απροκάλυπτη εκδήλωση δυνάμεως εξουσίας
εκφράζεται, όχι μόνο ως στέρηση της ελευθερίας, αλλά και ως έκφραση
νομιμοποιημένης βίας που αποτελεί τον έσχατο εχθρό για τις ελευθερίες και τα
πραγματικά δικαιώματα του ανθρώπου και όχι για τα αποτελέσματα μιάς
ψυχοπαθολογίας του δικαιωματισμού.
Η δύναμη αυτή περικλείει εντός της μια
ακατάσχετη γοητεία. Έκφραση της αποτελεί η πρακτική της εξουσίας που
νομιμοποιείται από την δήθεν βούληση του άλλου. Είναι γνωστή η φράση των
διαφόρων αιρετών συμβουλίσκων και άλλων τρωκτικών της εξουσίας, οι οποίοι
λέγουν ότι αυτοί εκπροσωπούν τον λαό. Η κρατική μηχανή, η τάξη και η πειθαρχία
εκφράζουν με τον καλύτερο τρόπο τη λογική της δυνάμεως της ἐξουσίας. Η δύναμη
κρύβει μεταφυσική και μάλιστα έχει την ανάγκη κάλυψης με ένα προσωπείο «ορθότητας»
και αυτό το προσωπείο τής το δίνει όχι μόνο ο νόμος αλλά και η ανάγκη του κάθε
ανθρώπου για μεταφυσική παρηγοριά, όπως το όραμα για μια καλύτερη κοινωνία, την
οποία βεβαίως σε τοπικό επίπεδο επαγγέλλεται ο κάθε υποψήφιος.
Κάθε μορφή κηδεμονίας, που στην ουσία
επαγγέλλονται οι πολιτικάντηδες ψηφοσυλλέκτες, αποτελεί έναν άμεσο τρόπο
επιβολής δυνάμεως. Κάθε μορφή δυνάμεως συνιστά μιαν έμμεση ή άμεση
θεσμοθετημένη αλλοτρίωση. Η ισχύς του κράτους, των θεσμών του, των διαφόρων
δημοτικών, αυτοδιοικητικών, πολιτικών μελών του, των πολυώνυμων δηλαδή εξουσιών
του, αλλοτριώνουν τον άνθρωπο και συντελούν στην απανθρωπία αφαιρώντας την
ελευθερία του.
Υπάρχει ένας μύθος ελευθερίας σε όλες τις
λεγόμενες δημοκρατίες του δυτικού κόσμου, με τον οποίο υπνωτίζονται τα
εκατομμύρια των ανθρώπων. Πολλοί όμως αναζητούν την αληθινή ελευθερία και αυτό
φαίνεται από τις εκδηλώσεις αγωνίας του συγχρόνου ανθρώπου, που αν και αυτή την
στιγμή «σιγοβράζουν», αποτελούν προειδοποίηση για το που οδηγείται ο άνθρωπος,
ο ελεύθερος άνθρωπος, ο επαναστάτης και όχι το τσιράκι ή το επιδιώκον την
εξουσία ανεγκέφαλον μαλάκιον (κοινώς φελλός) με οποιαδήποτε μορφή και με
δημοκρατική και κοινοτική αμφίεση.
Κατάλυση της δυνάμεως της προερχομένης από
την κρατική βία, καθώς και βίωση αληθινής ελευθερίας γίνεται πραγματικότητα
στην Θεία Λειτουργία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία είναι γεγονός
ευχαριστιακό και άκρως αντίθετο με τους θεσμούς εξουσίας.
Οι ανωτέρω ψηφοθηρούντες αγνοούν ότι η Θεία
Λειτουργία δεν έχει καμμια σχέση με αυτούς. Επίσης δεν γνωρίζουν οι ψηφοσυλλέκτες
ότι οι συμμετέχοντες στην Θεία Λειτουργία και γενικότερα στην Λατρεία της Εκκλησίας
βιώνουν μιάν άλλη πραγματικότητα, άκρως αντίθετη με την λογική της εξουσίας και
της δυνάμεως, την οποία θεραπεύουν.
Στην Θεία Λειτουργία είναι παρών ο Χριστός
και ο πεπτωκώς άνθρωπος. Η απελευθέρωση του, είναι όχι απλά νοσταλγία αλλά πραγματικότητα
μιας δικαιότερης κοινωνίας τώρα και στους αιώνες, Είναι η νίκη κατά της αυθεντίας
των εξουσιών, η κατάρρευση των ποικίλων μορφών δύναμης.
Στο βάθος της ορθόδοξης λειτουργικής σύναξης
ευρίσκεται μια μορφή ανθρωπισμού, ενός ανθρωπισμού που βρίσκεται έξω από τις
ανθρώπινες ιδεολογίες, ιδίως του ολοκληρωτισμού, μακριά από συστήματα που καταδυναστεύουν
τον άνθρωπο, που τον μετατρέπουν σε σκλάβο της δύναμης και της ποικιλώνυμης εκμετάλλευσης.
Η Θεία
Λειτουργία δεν περιχαρακώνεται σε έναν στείρο ατομισμό αλλά γονιμοποιεί κάθε
μορφή κοινωνικής σπίθας της ψυχής του ανθρώπου γιατί κοινωνία και πολιτισμός είναι
μεγέθη αλληλοεξαρτώμενα. Όμως αληθινή κοινωνία είναι όπου υπάρχει πολιτισμός αυτονομίας
και πολιτισμός αυτονομίας υπάρχει στην ευχαριστιακή σύναξη.
Στις μέρες
μας και πάντα, η παρουσία των πιστών στη λατρεία αντιτίθεται στην κάθε μορφή
εξουσίας, όπως και η αναζωπύρωση του αναρχισμού και της άρνησης προς τους πολιτικούς
και πολιτικάντηδες ψεύτες που μολύνουν λέξεις όπως κοινωνία, ενότητα, συνύπαρξη,
συγκατοίκηση, ανανέωση και άλλες, τις οποίες βεβαίως μόνον λέγουν, διότι στην πράξη
δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν αν δεν υπάρχει η προϋπόθεση του «αγαπήσωμεν
αλλήλους». Τις μέρες αυτές λοιπόν, τόσο η λειτουργική συνάξη όσο και η
αμφισβήτηση της ψευτοπολιτικής, είναι η αρχή για την νέα κοινωνική και
υπαρξιακή αναγέννηση του ανθρώπου, την αναγέννηση όπου δεν θα υπάρχουν ψεύτικα
οράματα και θα κυριαρχεί ο ρεαλισμός της βρώσης και της πόσης.
Μετά
την καταδυνάστευση του συγχρόνου ανθρώπου από την κοινωνία της αφθονίας, της
αδικίας, και των αβυσσαλέων ανισοτήτων ο άνθρωπος οδεύει προς το αληθινό
υπαρξιακό του βάθος στην Θεία Λειτουργία το σημαντικότερο γεγονός ελευθερίας. Μετά
από αυτην την πορεία ελευθερίας αρχίζει την ριζική αμφιβολία, την συνεχή
κριτική των μορφών του πολιτισμού, των κοινωνικών δομών, των πολιτικών
ιδεολογιών. Απορρίπτει τα δεσμά τα οικονομικά, τα πολιτιστικά, τα βιολογικά, τα
οποία δημιουργούν οι κοινωνίες που παραγκωνίζουν τον άνθρωπο.
Στην Θεία Λειτουργία ο φοβισμένος, ο
καταπιεσμένος, ο αδιάφορος άνθρωπος εκφράζει τον ψυχισμό του ελεύθερα, σε σχέση
πάντα με τους συνανθρώπους του. Αντίθετα ο ψηφοσυλλέκτης, ο άνθρωπος της κομματικής
υπαλληλίας, ο ζητών κατ’ επίφαση την δημοκρατική ψήφο εξαρτάται από μια αλλοτριωμένη
κοινωνική μηχανή που τον αποπροσωποποιεί, που τον θέλει ανθρωπορομπότ ανίκανο
να δημιουργήσει. Απλώς εκτελεί εντολές, προσποιείται, μιμείται και ζει στην δυστυχία
της καταδυνάστευσης στερούμενος την δυνατότητα να χαρεί την ελευθερία του.
Η παρουσία και η συμμετοχή του πιστού στην
Θεία Λειτουργία αποτελεί μια αγωνιστική παρουσία στο χώρο του συγχρόνου τρόπου ζωής.
Μια γρηγορούσα συνείδηση στον σύγχρονο κόσμο, ένα γνήσιο αγωνιστή που η αγάπη
για τον άνθρωπο και την απελευθέρωση του τον οδηγεί σε μια συστράτευση, χωρίς
όμως στρατόπεδα, χωρίς ιδεολογικές ετικέτες, μια στράτευση που αρχή και τέλος
της θητείας του έχει τον άνθρωπο και την αυτονομία του, τον άνθρωπο που θα συμμετάσχει
στην δημιουργία μιάς κοινωνίας απελευθέρωσης, μιας κοινωνίας που δεν έχει δικά
της αλλά προσφέρει ταυτόχρονα τα δικά της από τα δικά της, όπως ο Χριστός μας
προσφέρει, μια κοινωνία σε μέλλουσα πόλη αγάπης χωρίς τον εγωισμό της
ψηφοθηρίας και του κομματισμού, μια κοινωνία που όλες οι κρατικές αξίες
σχετικοποιούνται και γίνονται σκύβαλα εν Χριστώ.
Η λογική
της δύναμης, που υπηρετούν οι ψηφοσυλλέκτες εκφράζει σε κάθε μορφή της την έλλειψη
πληρότητας του ανθρωπίνου προσώπου και της αξίας αυτού ενώ μόνο η συμμετοχή στο
μυστήριο της Θείας Λειτουργίας, στο μυστήριο της όντως ζωής πραγματώνει την αναίρεση
και τον καταποντισμό των δυνάμεων που δυναστεύουν τον άνθρωπο, γιατί η δύναμη
των συμμετεχόντων στην Θεία Λειτουργία εν ασθενεία τελειούται και αποτελεί την
καταξίωση του ανθρωπίνου προσώπου.
