Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΝΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ..!!!!
Στην καρδιά του ιστορικού κέντρου και κάτω από τη σκιά του Φράγκικου Κάστρου των Βιλλαρδουΐνων, της "εχούσης τα πρεσβεία εις την κατάκτησιν του αγαθού της Ελευθερίας εν έτει 1821 “ μεταξύ των ελληνικών πόλεων, “ Παναγιοσκεπάστου “ Καλαμάτας, υψώνεται μεγαλοπρεπής, ο μεγαλώνυμος, Βυζαντινός Μητροπολιτικός και Καθεδρικός Ναός Υπαπαντής του Χριστού. Ο Ναός αυτός, το στολίδι και το καμάρι απάντων των Μεσσηνίων, θεμελιώθηκε την 25η Ιανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε τη 19η Αὐγούστου 1873 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μεσσηνίας Προκόπιο Γεωργιάδη.Η ιστορική επιγραφή στο θεμέλιο λίθο, πού κείται στη βάση του νοτιοδυτικού καμπαναριού πληροφορεί τα εξής:
ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΟΘΩΝΟΣ Α΄.
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ
ΝΟΜΑΡΧΟΥ Ν. ΓΚΟΥΣΤΗ
ΔΗΜΑΡΧΟΥ Θ. ΙΩ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Ο ΑΚΡΟΓΩΝΙΑΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΛΙΘΟΣ ΤΟΥ
ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΜΩΝ
ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ
ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΕΤΕΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ ΑΩΞ ΤΗΝ ΚΕ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Θησαυρό για τον Μητροπολιτικό μας Ναό αποτελεί η θαυματουργός Εικόνα της Παναγίας της επονομαζομένης "Παναγία Υπαπαντή", της Προστάτιδος και Πολιούχου των Καλαματιανών και των κατοίκων όλης της Μεσσηνίας. Η φορητή αυτή Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία κρατά στην αριστερή αγκαλιά της τον Χριστό έχει διαστάσεις μήκους 1,10 και πλάτους 0,68 και ακολουθεί τον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας της Αμολύντου ή του Πάθους. Το δε θαυμαστό χρονικό της ευρέσεως της έχει ως εξής: "Η ιστορία της εικόνος είναι γνωστή από του 17ου αιώνος, ότε πυρποληθείς ο μικρός Ναός της Υπαπαντής, κείμενος εις το σημείον, όπου σήμερον υπάρχει μαρμάρινος σταυρός, φέρων εις την βάσιν του χαραγμένας τάς λέξεις "Η ΠΛΑΞ ΑΥΤΗ ΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ΙΕΡΟΝ ΚΑΙ ΑΔΥΤΟΝ", ετάφη η Εικόνα εις τα ερείπια αυτού. Εις τον χώρον του Ναού κατεσκευάσθη υπό του Τούρκου πασά σταύλος δια τον ίππον του. Ο ιπποκόμος του πασά, χριστιανός το θρήσκευμα, επί τρείς συνεχείς νύχτας έβλεπε τρομερόν όνειρον. Μια γυναίκα παρουσιάζετο και του έλεγε να εισηγηθεί εις τον πασάν να αποσύρη τον ίππον του από τα ερείπιαεκείνα, διότι κακόν θα συνέβαινε εις αυτόν, εις περίπτωσιν απειθίας αλλά και δια τον ίδιον τον ιπποκόμον, εάν δεν εφανέρωνε το όνειρον εις τον κύριον του. Παρετηρήθη ακόμη ότι και ο ίππος επί πολύν καιρόν επιμόνως εκτυπούσε με το πόδι του το μέρος εκείνο, όπου ακριβώς εκρύπτετο η Εικών. Φοβηθείς ο πασάς διέταξε να απομακρυνθή ο ίππος του από τα ερείπια εκείνα του βυζαντινού Ναού. Μετ' ολίγον καιρόν και ο προύχων των καλαμών Π. Τζάνες είδεν εν ονείρω ότι παρουσιάσθη εις αυτόν η ιδία γυναίκα, η οποία παρουσιάσθη και εις τον ιπποκόμον του πασά και υπέδειξεν ότι εις τον άλλοτε βυζαντινόν Ναΐσκον, τον οποίον κατεδάφισαν οι Τούρκοι και ο χώρος του οποίου εχρησιμοποιήθη ως σταύλος του ίππου του πασά, εκρύπτετο θαμμένη σεβασμία Εικών και ότι έπρεπε να ανασκαφή ο χώρος και να αποκαλυφθή αύτη. Ο Π. Τζάνες έχων καλάς σχέσεις με τους Τούρκους των Καλαμών, παρεκάλεσεν αυτούς και του επετράπη να ανασκάψη το έδαφος του χώρου εκείνου. Γενομένης δε ανασκαφής, ω του θαύματος, ανευρέθη η σεβασμία Εικών της Θεοτόκου..." (Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσοστόμου Θέμελη: "Η εν Καλαμάτα Ιερά Εικών της Παναγίας Υπαπαντής", Καλαμάτα 1998).Ο Ιερός Ναός πανηγυρίζει, μετά πάσης λαμπρότητος και επισημότητος, την 1η και 2αΦεβρουαρίου, Εορτή της Υπαπαντής του Χριστού. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Χρυσόστομος Δασκαλάκης καθιέρωσε το 1948, ο εορτασμός αυτός να αρχίζει στις 27 Ιανουαρίου και να τελειώνει στις 9 Φεβρουαρίου, στην Απόδοση δηλαδή της Εορτής της Υπαπαντής και να έχει διάρκεια 14 ημέρες. Προνοητικός ο αλήστου μνήμης εκείνος, δυναμικός Ποιμενάρχης, εδικαιώθη πλήρως αφού το Προσκύνημα της Υπαπαντής έστω και μέσω χειμώνα, με το τοπικό του χρώμα, κυρίως όμως με τη γλυκύτατη μορφή της Παναγίας "Καλομάτας" Υπαπαντής, κατέστη όχι μόνο Παμμεσσηνιακό αλλά και Πανελλήνιο. Η λιτανεία της Ιεράς Εικόνος στους κεντρικούς δρόμους και πλατείες της πόλεως γίνεται από το έτος 1889 και συνεχίζεται πανδήμως μέχρι σήμερα, έστω και με άσχημες καιρικές συνθήκες.
Στις 2 Φεβρουαρίου η Καλαμάτα γιορτάζει την πολιούχο της Υπαπαντή του Κυρίου και χιλιάδες προσκυνητές από όλη την Ελλάδα συρρέουν στον Μητροπολιτικό ιερό ναό για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας.
Στην Μεσσηνιακή πρωτεύουσα οι θρησκευτικές εορτές για την μεγάλη εορτή της Υπαπαντής έχουν ξεκινήσει από τις 27 Ιανουαρίου και η Ιερή Εικόνα της Παναγίας της Υπαπαντής βρίσκεται στο θρόνο της έτοιμη για την Λιτάνευση.
Την παραμονή της μεγάλης εορτής θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός και το βράδυ θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία.
Ανήμερα της Υπαπαντής θα τελεσθεί ο Όρθρος και στη συνέχεια πολυαρχιερατικό συλλείτουργο.
Η Λιτάνευση της Σεπτής Εικόνας θα γίνει στις 11 π.μ.
Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στις 9 Φεβρουαρίου με αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του σεβασμιωτάτου κ. Χρυσοστόμου και η μεγάλη θρησκευτική εορτή θα κλείσει με την εναπόθεση της Ιεράς Εικόνας στο προσκυνητάρι.
Η ιερή εικόνα της Υπαπαντής
Την παραμονή της μεγάλης εορτής θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός και το βράδυ θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία.
Ανήμερα της Υπαπαντής θα τελεσθεί ο Όρθρος και στη συνέχεια πολυαρχιερατικό συλλείτουργο.
Η Λιτάνευση της Σεπτής Εικόνας θα γίνει στις 11 π.μ.
Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στις 9 Φεβρουαρίου με αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του σεβασμιωτάτου κ. Χρυσοστόμου και η μεγάλη θρησκευτική εορτή θα κλείσει με την εναπόθεση της Ιεράς Εικόνας στο προσκυνητάρι.
Η ιερή εικόνα της Υπαπαντής
Η Εικόνα βρέθηκε με θαυματουργό τρόπο σε στάβλο την περίοδο της Τουρκοκρατίας, μετά από όραμα που είδε ένας σταβλίτης. Το αξιοθαύμαστο ήταν πως ενώ στο πίσω μέρος της ήταν καμένη το μπροστινό τμήμα ήταν ανέπαφο.
Η εικόνα αποκαταστάθηκε από τον αγιογράφο συγγραφέα της Βαβυλωνίας Δ. Κ. Βυζάντιο το 1839, ενώ νέες διορθωτικές επεμβάσεις έγιναν μετά απο πυρκαγιά του 1914 από τον καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών ζωγράφο Γεώργιο Ιακωβίδη.
Μετά από εύρεσή της, η εικόνα τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου (μητροπολιτικό ναό τότε), 1843 στο ναό Αγίων Κωνσταντίνου Ελένης (μονή Καλογραιών), 1854 στον επισκευασμένο ναό της Υπαπαντής από 1873 στο σημερινό.
Μετά τους σεισμούς του 1986, μεταφέρθηκε πάλι στη μονή Καλογραιών (στο ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού αυτή τη φορά), για να επιστρέψει στη θέση της το 1992.
Η λιτάνευση της εικόνας έγινε για πρώτη φορά 1841, αλλά η καθιέρωση της ετήσιας λιτάνευσης έγινε 1884.
Ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής
Ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού δεσπόζει στην ομώνυμη πλατεία και είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της Καλαμάτας.
Ο σημερινός μεγαλοπρεπής ναός της Υπαπαντής θεμελιώθηκε το 1860 και εγκαινιάστηκε το 1873. Ο ναός έχει διπλά κωδωνοστάσια και ευμεγέθεις τρούλους ενώ στα νοτιοανατολικά του ναού, στο προαύλιο, υπάρχει ένας πέτρινος σταυρός που θυμίζει ότι στο σημείο αυτό υπήρχε ο παλιός ναός που καταστράφηκε το 1770.
Οι σεισμοί, τόσο και του 1886, όσο και του 1986, κατέστρεψαν τον κεντρικό τρούλο της εκκλησίας, ο οποίος αποκαταστάθηκε σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια
Νοτιοανατολικά του σημερινού ναού, στον προαύλιο χώρο, βρίσκεται υψωμένος, μέσα σε κιγκλίδωμα, ένας πέτρινος σταυρός, που θυμίζει ότι στο σημείο αυτό υπήρχε πιθανότατα ο ναός της Υπαπαντής που καταστράφηκε 1770 στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές ως στάβλος. Εκεί βρέθηκε, ύστερα από όνειρο που, κατά την παράδοση, είδε ο προύχοντας της Καλαμάτας Π. Τζάνες, μισοκαμμένη η ιερή εικόνα της Παναγίας.
Η εικόνα αποκαταστάθηκε από τον αγιογράφο συγγραφέα της Βαβυλωνίας Δ. Κ. Βυζάντιο το 1839, ενώ νέες διορθωτικές επεμβάσεις έγιναν μετά απο πυρκαγιά του 1914 από τον καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών ζωγράφο Γεώργιο Ιακωβίδη.
Μετά από εύρεσή της, η εικόνα τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου (μητροπολιτικό ναό τότε), 1843 στο ναό Αγίων Κωνσταντίνου Ελένης (μονή Καλογραιών), 1854 στον επισκευασμένο ναό της Υπαπαντής από 1873 στο σημερινό.
Μετά τους σεισμούς του 1986, μεταφέρθηκε πάλι στη μονή Καλογραιών (στο ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού αυτή τη φορά), για να επιστρέψει στη θέση της το 1992.
Η λιτάνευση της εικόνας έγινε για πρώτη φορά 1841, αλλά η καθιέρωση της ετήσιας λιτάνευσης έγινε 1884.
Ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής
Ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού δεσπόζει στην ομώνυμη πλατεία και είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της Καλαμάτας.
Ο σημερινός μεγαλοπρεπής ναός της Υπαπαντής θεμελιώθηκε το 1860 και εγκαινιάστηκε το 1873. Ο ναός έχει διπλά κωδωνοστάσια και ευμεγέθεις τρούλους ενώ στα νοτιοανατολικά του ναού, στο προαύλιο, υπάρχει ένας πέτρινος σταυρός που θυμίζει ότι στο σημείο αυτό υπήρχε ο παλιός ναός που καταστράφηκε το 1770.
Οι σεισμοί, τόσο και του 1886, όσο και του 1986, κατέστρεψαν τον κεντρικό τρούλο της εκκλησίας, ο οποίος αποκαταστάθηκε σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια
Νοτιοανατολικά του σημερινού ναού, στον προαύλιο χώρο, βρίσκεται υψωμένος, μέσα σε κιγκλίδωμα, ένας πέτρινος σταυρός, που θυμίζει ότι στο σημείο αυτό υπήρχε πιθανότατα ο ναός της Υπαπαντής που καταστράφηκε 1770 στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές ως στάβλος. Εκεί βρέθηκε, ύστερα από όνειρο που, κατά την παράδοση, είδε ο προύχοντας της Καλαμάτας Π. Τζάνες, μισοκαμμένη η ιερή εικόνα της Παναγίας.
Gallery:
